Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu
27 stycznia 1945 roku wyzwolono obóz Auschwitz-Birkenau przez Armię Czerwoną. Tę datę wspomina się dziś jako Międzynarodowy Dzień Pamięci Holokaustu. Współcześnie szacuje się, że w wyniku zagłady około 6 mln europejskich Żydów straciło życie.
Ofiary Holokaustu w regionie
W okresie międzywojennym rodziny żydowskie osiedlały się na terenie Tymbarku. Pan Jan Plata pisze o nich:
trwali w diasporze, pielęgnowali swoje tradycje świąteczne, zwyczaje, obrzędy. Troszczyli się o swoje rodziny, kochali dzieci, mieli marzenia i plany.
Dzisiaj nie ma w Tymbarku rodzin żydowskich. Prawie wszyscy zostali zamordowani przez niemieckich okupantów w latach 1939 – 1945. Przeżyli tylko nieliczni. (źródło tymbark.in)
Podczas II wojny światowej w Zamieściu rozstrzelano okolicznych mieszkańców, przetransportowanych m.in. z getta w Mszanie Dolnej. Obecnie upamiętnienie tej zbrodni znajduje się na cmentarzu przy ulicy Miodowej w Krakowie. Na tablicy upamiętniającej ofiary można przeczytać:
Tu spoczywają prochy 193 Żydów zamordowanych przez okupantów hitlerowskich w Tymbarku koło Limanowej. Cześć ich pamięci.
Zbrodnia miała miejsce 5 listopada 1942 roku. Po wojnie dokonano ekshumacji ich zwłok i pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu żydowskim w Krakowie. Wśród ofiar tej zbrodni pojawiają się takie nazwiska:
Jozef Gross - zastrzelony przez Gestapo w Zamieściu dnia 5 listopada 1942 roku, orzeczenie sądu z 10 lipca 1946 r., miejsce zbrodni Tymbark,
Herman Rozenbluth - rozstrzelany przez Niemców w Tymbarku dnia 5 listopada 1942 roku, orzeczenie sądu z 5 czerwca 1946 roku, miejsce zbrodni Tymbark,
Salomon Rozenbluth - rozstrzelany przez Niemców Tymbarku dnia 5 listopada 1942 roku, orzeczenie sądu z 5 czerwca 1946 roku, miejsce zbrodni Tymbark.
Represje na mieszkańcach Tymbarku
Wśród mieszkańców naszej gminy żydowskiego pochodzenia przed II wojną światową należy wspomnieć o rodzinie Berhang. Duża jej część nie zdołała uniknąć represji hitlerowskiego okupanta. Część została rozstrzelana podczas masowych egzekucji, a część rodziny wywieziono do obozów koncentracyjnych. Jednym z więźniów był Stanisław Berhang, który trafił do obozu w Auschwitz, gdzie zginął 15 marca 1942 roku.
Rocznica wyzwolenia obozu
Przy okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu należy pamiętać o dacie 27 stycznia również jako o dniu wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau przez Armię Czerwoną. Pracownicy muzeum byłego obozu koncentracyjnego stworzyli bazę informacji o więźniach, na podstawie częściowo zachowanych materiałów, wytworzonych przez obozową administrację SS. Według tych danych do Oświęcimia z Tymbarku przetransportowano następujące osoby:
Brosch Elisabeth (Elżbieta Bosz),
Duchnik Władysław,
Duda Aniela,
Duda Jan,
Kołowski Antoni,
Kołowski Zbigniew,
Miśkowiec Stefan,
Paolone Tadeusz,
Poręba Zofia,
Rybka Katarzyna,
Smoter Władysław,
Steczowicz Józef,
Myszkowski Ludwik.
Losy tych więźniów można przeczytać na załączonej informacji z bazy muzeum Auschwitz.
ESC SA
-
Aplikacje i strony internetowe